Vrijbreken van gaslighting en narcisme

Herstel van gaslighting en verborgen narcistische mishandeling

Heb jij te maken met een manipulatieve partner of een manipulatieve ouder die ervoor zorgt dat je aan jezelf gaat twijfelen? Waarbij de waarheid telkens verandert en de ander altijd gelijk moet hebben. Dan kun je het gevoel krijgen dat alles aan jou ligt waarbij je langzaamaan van jezelf vervreemd. Je wordt uit je sociale omgeving geïsoleerd en ziet steeds minder vrienden. Gaslighters en narcisten richten enorm veel psychische schade aan. Hoe ga jij ruimte voor jezelf scheppen? Je grenzen voelen, aangeven en afbakenen? En je eventueel losmaken van je ouders en overige narcistische en/of gaslight relaties?

Gaslighting gaat overigens verder dan narcisme.

Opgroeien met gaslighting of narcistische ouders

Wie opgevoed is in een onveilige omgeving met een of twee narcistische ouders of een Gaslighter heeft leren afstemmen op de ander om te overleven. De onvoorspelbaarheid in het gedrag van de ouder en de manipulatieve manier van communiceren maakt dat je onbewust telkens aan jezelf gaat twijfelen en onzeker wordt. Door je afstemmen op de ander leer je van jong af aan te overleven, waardoor je hyper-alert bent op alles en iedereen om je heen. Mensen die hoog gevoelig zijn stemmen van nature zo af op de ander. Ze voelen wél aan wat de ander wil, maar hebben moeite te voelen waar ze zelf behoefte aan hebben. Slachtoffers van narcistisch ouders of  van een Gaslighter hebben geleerd dat ze van betekenis zijn door zich op te offeren en of aan te passen om te kunnen overleven. Hierdoor hebben zij zichzelf niet kunnen zijn.

Het lieverdje en de zondebok

Als je vader of moeder een narcist is en er meerdere kinderen in een gezin zijn, dan is meestal het ene kind de zondebok en het andere kind het lieverdje in het gezin. Terwijl jij je stinkende best doet om aan de eisen te voldoen, kan de positie van het lieverdje zijn plotseling wisselen. Soms gebeurt dit zonder reden, afhankelijk van de grillen van de ouder. Wat je ook ziet gebeuren is dat broers en zussen elkaar naar beneden halen om in de gunst van de wispelturige ouder te komen. Door het zien hoe de zondebok geïsoleerd wordt in het gezin en hij/zij psychisch geweld ondergaat, gemanipuleerd en of genegeerd wordt, ga jij de narcist of gaslighter behagen en pleasen om te voorkomen dat dit jou ook overkomt.

Narcisme en de ontwikkeling van een kind

In een gezonde ontwikkeling moeten kinderen gezien worden wie ze zijn. Kinderen hebben voldoende voedsel, liefde, veiligheid, zekerheid en onvoorwaardelijke acceptatie ( je bent goed zoals je bent) om evenwichtige volwassenen te worden. Hierdoor kunnen ze hun eigen plek te kunnen innemen en van betekenis te zijn  om wie ze zijn en niet om wat ze kunnen. Met een narcistische ouder, die jou nodig heeft of afwijst, ontstaat in de prille ontwikkeling van het kind spanning. En kinderen vermijden automatisch spanning en conflicten. Bovendien vinden ze niet de moed om de strijd aan te gaan, om autonoom te worden waarbij ze hun eigen ruimte in te nemen.

Kleine kinderen leren in een situatie waarin ze worden bloot gesteld aan narcisme al snel dat ze geen kind kunnen zijn en dat ze geen onvoorwaardelijke steun krijgen. Hierdoor kunnen ze geen kind zijn en voelen ze zich alleen staan. Ze vermijden afhankelijkheid en vragen niet meer om hulp. Je kunt alleen nog maar jezelf vertrouwen en op jezelf rekenen en vertrouwen. Het kind ontwikkelt als snel een bepaalde trots en hardheid.

Hoe ervaren kinderen een narcistische ouder?

Kinderen voelen en ervaren dat ze er niet toe doen; dat ze onzichtbaar zijn. Door de voorwaardelijke liefde of aandacht die de narcistische ouder geeft, denken ze: “Ik ben niet goed genoeg, ik kan niets, ik had iets moeten doen” of  “Ik mag er niet zijn, het is mijn schuld”. Vaak weten ze niet wat ze zelf leuk vinden of waar ze zelf behoefte aan hebben. Ze hebben nooit geleerd om naar hun eigen gevoel te luisteren. Als je vraagt wat vind je leuk dan hoor ik vaak dat ze graag een ander gelukkig en blij willen maken.

Kinderen hebben echter onvoorwaardelijke liefde nodig. Ze hebben een ouder nodig die emotioneel op hen is afgestemd. Hierdoor leren ze afstemmen op hun wensen, verlangens en gevoelens in plaats van altijd in de behoeften van een ander te voorzien. Op deze wijze ontwikkelen ze het vermogen om afstand van de ander te nemen zonder schuldgevoel.

Een kind met een narcistische ouder voelt bij binnenkomst van deze ouder in een fractie van een seconde wat zijn/haar gemoedstoestand is. Het kind merkt meteen of het veilig is of niet; één blik is al voldoende. Deze fijngevoeligheid neemt het kind overal mee naartoe. In een zaal met mensen weet het kind in één moment waar het wel of niet moet zijn, waar het veilig of onveilig is.

Bedenk dat een narcist vooral op zichzelf is afgestemd en verwacht dat anderen ook op hem of haar is afgestemd. Wie met een narcist leeft, staat altijd in de schaduw en kan zichzelf daardoor niet ontplooien zoals in gezonde relaties wel kan. Wie bovendien geen rekening houdt met de narcistische ouder of partner krijgt (emotioneel) straf. Ze denken vaak: “Ik een rotgevoel, dan jij ook een rotgevoel!”.

Bedenk dat een narcist vooral op zichzelf is afgestemd en verwacht dat anderen ook op hem of haar is afgestemd. Wie met een narcist leeft, staat altijd in de schaduw en kan zichzelf daardoor niet ontplooien zoals in gezonde relaties wel kan. Wie bovendien geen rekening houdt met de narcistische ouder of partner krijgt (emotioneel) straf. Ze denken vaak: “Ik een rotgevoel, dan jij ook een rotgevoel!”.

Het perfecte narcistische plaatje

Bij een gezin met een narcistische ouder weet de buitenwereld niet wat er binnenshuis in het gezin gebeurt. Zij zien alleen het perfecte plaatje dat de narcistische ouder naar buiten toe schetst. De narcist is buiten de deur namelijk altijd charmant, grappig en behulpzaam. Ook zijn ze geïnteresseerd, belangstellend, soms ook opofferend, niets is te veel gevraagd. Ze doen alles voor aanzien, bewondering, complimentjes en aandacht. Dit geldt zeker voor de ‘verborgen’ narcist, die offert zich letterlijk op voor bewondering en waardering van anderen. Hierdoor heeft het voor een kind geen nut om buitenshuis te vertellen wat er binnenshuis gebeurt, want er is niemand die hem/haar geloofd.

Een narcist steekt energie in iets om vooral iets terug te krijgen. Geeft cadeaus om iets terug te krijgen. Doet klusjes om iets terug te krijgen.”

Van de narcistische ouder moeten kinderen gehoorzamen en goede opleidingen genieten, zodat de ouder kan pronken met hun ‘status’. Het kind moet goed zijn in muziek, hockey en school, puur en alleen omdat de narcist dan bewondering kan oogsten. De kinderen voelen hierdoor veel druk om te presteren en voelen zich alleen voorwaardelijk geliefd: “Ik ben goed in iets, dus ik mag gezien worden”. Maar wat als het kind iets minder talentvol is?

Het gevolg van een narcistische ouder op latere leeftijd

Kinderen uit een gezin met één of twee narcistische ouders trekken in hun latere leven vaak partners aan die ook narcistisch zijn. Narcisten voelen namelijk hun gevoeligheid en verantwoordelijkheid die ontstaan is in hun kindertijd. De narcistische partner voelt zich ook begrepen door deze slachtoffers van narcistische ouders. Ze doen hun uiterste best om deze beschadigde personen te veroveren met de mooiste beloften. Deze beloften duren van drie maanden tot een half jaar, net genoeg om hun partner te isoleren van hun omgeving. De cirkel is rond.

De beschadigde partner is als gevolg van zijn/haar narcistische ouder uitgegroeid naar een gevoelige volwassene. Hierdoor doet hij/zij alles om de narcistische partner gelukkig te maken, te redden en te verzorgen. Waar hij/zij vroeger de behoeften van de narcistische ouder volgden, wordt er nu in de behoeften van de partner gestapt.

De narcistische partner heeft hem/haar echter vooral nodig om de kar te trekken en verantwoordelijkheid te dragen voor alles in en om het huis. Een beetje bijverdienen om de kapper, kleding of de zomervakantie te betalen is prima, maar de narcist wil alle ruimte hebben om aan zijn/haar carrière te werken. Status, macht en rijkdom zijn termen die de narcist koestert, de ander mag een faciliterende rol spelen. Ondertussen zitten beiden wel in een afhankelijkheid naar elkaar. Zodra er één meer ruimte of autonomie nodig heeft, raakt de ander van slag.

Gevolgen narcisme op latere leeftijd

Een narcist doet alles voor zijn/haar eigen ego

In mijn praktijk als echtscheidingsmediator kom ik buitengewone hartverscheurende situaties tegen. Narcisten proberen ook mediators te misleiden met hun charme. Tijdens een scheiding eisen ze co-ouderschap op. Ze diskwalificeren hierbij de zorgtaken en verantwoordelijkheid van de ander. Dat huishouden stelt immers niets voor, net zomin als de zorg voor de kinderen. Dat doet hij/zij er even gemakkelijk bij naast hun fulltime job. Waarschijnlijk denken ze dat ze hierdoor geen partner- en/of kinderalimentatie hoeven te betalen.

Ze zijn zo geloofwaardig in het uitdragen van hun ‘waarheid’, dat ze tijdens een echtscheiding menig rechter kunnen overtuigen van hun zorgzaamheid, terwijl ze nog nooit één zorgtaak hebben uitgevoerd gedurende de relatie. Met alle gevolgen van dien. Ze krijgen de kinderen toegewezen, maar gaan gewoon naar hun werk en laten de kinderen zelf verantwoordelijkheid nemen. Als alles goed gaat, dan pronken ze en vertellen ze aan iedereen dat het hun verantwoording was om maar bewondering te oogsten. Als alles echter uit de hand loopt, dan is het nooit hun verantwoordelijkheid. Die ligt namelijk bij de ander, zelfs als je een kleuter bent. Slachtoffers van narcisten zijn enorm verantwoordelijk, zelfstandig, vragen nooit om hulp, gaan maar door en voelen zich schuldig als je voor zichzelf iets doen.

Ik ken een situatie na een echtscheiding, waarin de vader stond op een co-ouderschapsregeling. Hij begon regelmatig rond 05.30 uur met werken. Hij had een eigen bedrijf en deelde zijn eigen tijd in. Ook als hij de kinderen in zijn week had, vertrok hij ‘s morgens vroeg om 05.30 uur om te gaan werken. Hij smeerde nog wel de boterhammen, maar liet zijn twee kinderen van 5 en 6 jaar oud alleen achter. Zodra deze wakker werden moesten zij zichzelf aankleden. De oudste van 6 jaar moest ervoor zorgen dat zijn broertje zich aankleedde en zijn boterham opat. Samen liepen ze naar school dat een blok verder was. ‘s Middags moesten ze zelf naar oma lopen, oma was de naschoolse opvang omdat vader pas om 18.00 uur thuis was. Dit is verwaarlozing, vader beloofde beterschap nadat aangegeven werd dat dit gemeld moest worden bij jeugdzorg.

Een narcist zal er ook op aandringen dat een thuismoeder na de scheiding opeens veel meer gaat werken. De narcist zal er namelijk alles aan doen om onder de alimentatie uit te kunnen komen. Een echte narcist wil ook liever de zorg volledig bij moeder laten, zodat hij zo snel mogelijk een nieuwe partner kan vinden die alles voor hem regelt, ook de zorg voor de kinderen. Een Gaslighter echter zal het kind willen hebben zodat hij zijn machtsmisbruik op deze manier kan voortzetten. De ander in totale ontreddering achterlatend geeft de Gaslighter energie en kracht. Al heeft hij nog nooit voor de kinderen gezorgd, hij moet en zal de zorgtaken naar zich toe trekken al moet dat via de Rechtbank. Alles is erop gericht de ander pijn te doen en machteloos achter te laten.

Narcisten en seksueel misbruik

Narcisten die seksueel over grenzen gaan in hun relatie geven aan dat het slachtoffer het seksuele misbruik zelf uitlokte, aandrong op handelingen en zelf nee had kunnen zeggen. Ook als het slachtoffer nog geen 2 jaar oud is. Ze missen een ‘geweten’ om verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Er zijn zoveel levens die getekend zijn door het gebrek aan een geweten en het gebrek aan empathie van een narcist.

Op weg naar innerlijk vrijheid: ga aan de slag en breek je vrij!

Ik zou een boek in 10 delen over narcisten kunnen schrijven vanuit mijn jarenlange ervaring als echtscheidingsmediator. Ik steek echter liever mijn tijd in het empoweren van de slachtoffers van narcisme. In het traject pakken we de volgende thema’s aan, zodat jij weer in jouw kracht komt nadat je uit een giftige relatie bent gekomen of er nog in zit.

  • Werken aan jouw ‘Ik kracht’ en jouw innerlijke kracht empoweren
  • Onderzoeken ‘Waar wordt IKZELF gelukkig en blij van’
  • Je plek innemen en ruimte voor je zelf scheppen
  • Grenzen voelen, aangeven en afbakenen
  • Inzicht krijgen waar het schuldgevoel vandaan komt en je vrijmaken hiervan
  • Van trots, hardheid en eenzaamheid naar kwetsbaarheid en verbinding
  • Losmaken van ouders en overige narcistische relaties

Wil je hier meer over weten en met mij bekijken naar situatie kijken om te ontdekken wat ik voor jou kan betekenen? Neem dan contact met mij op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

Boekentips over narcisme

Postma Hypnotherapie Hilversum

Mireille Postma - De Relatieplanner

Ik ben Mireille Postma en ik help mensen door middel van hypnotherapie meer in hun eigen kracht te laten staan. Een warme en liefdevolle relatie met jezelf, is hierin mijn dagelijkse drijfveer. Mijn aanpak is direct, intuïtief, verrassend en soms confronterend. Ik ben goed in het creëren van oplossingen voor allerlei problemen in een veilige omgeving. Mijn stijl is persoonlijk en betrokken en ik ga uit van individuele kracht.

Meer weten?

Maak dan een afspraak voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. Bel 06 – 20 20 37 79. Mailen kan ook naar info@mireillepostma.nl. Ik neem dan zo snel mogelijk contact met je op.